Ethnic and legal-social identities in the Serbian medieval state from the 13th to the middle of the 15th century
Abstract
The paper analyzes the complexity of identities in the Serbian medieval state from the 13th to the middle of 15th century. Examples of Vlachs and Saxons can illustrate the interweaving of different types of identities. The Vlachs, as herders, undoubtedly represented a special social group, but it is uncertain that they lost their ethnic distinctiveness due to slavization. It is certain that in the 15th century they become more closely tied to the land, but even under the Ottomans a large number of people had the status of Vlachs. The Saxons settled in Serbia as miners in the middle of the 13th century and acquired a special legal status. Over time, they disappeared as an ethnic category. However, even in the 15th century, the term “Sas” persisted as a designation of the legal-social identity of certain people in mining towns.
References
Begović, M. (1971). Rudarska baština u Srbiji u XV i XVI veku. Glas SANU CCLXXX, Odeljenje društvenih nauka (knj. 15, pp. 1–66). Srpska akademija nauka i umetnosti.
Blagojević, M. (1979). Zakon svetoga Simeona i svetoga Save. In V. J. Đurić (Ed.), Sava Nemanjić–Sveti Sava. Istorija i predanje. Srpska akademija nauka i umetnosti.
Blagojević, M. (1999). Zakon vlahom. In S. Ćirković & R. Mihaljčić (Eds.), Leksikon srpskog srednjeg veka (pp. 206–207). Knowledge.
Bojanić, D. (1974). Turski zakoni i zakonski propisi iz XV i XVI veka za Smederevsku, Kruševačku i Vidinsku oblast. Istorijski institut.
Božić, I. (1983). Diskusija. Radovi Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, knjiga LXXIII. (Odjeljenje društvenih nauka, knjiga 22, Simpozijum Vlasi u XV i XVI vijeku, pp. 164–166). Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.
Bubalo. Đ. (Ed.) (2010). Dušanov zakonik. Zavod za udžbenike–Službeni glasnik.
Bubalo, Đ. (2016). Nekoliko zapažanja o povelji kralja Milutina za manastir Banjsku. In Lj. Maskimović & V. Vukašinović (Eds.), Manastir Studenica – 700 godina Kraljeve crkve (pp. 19–33). Srpska akademija nauka i umetnosti.
Čremošnik, G. (Ed.) (1932). Kancelarijski i notarski spisi 1278–1301. Srpska kraljevska akademija.
Čremošnik, G. (1929). Prilozi dubrovačkoj i srpskoj numizmatici. Slavia. Časopis pro slovanskou filologii, 7, 564–584.
Ćirković, S. (1998). Albаnci u ogledalu južnoslovenskih izvora. In M. Garašanin (Ed.), Iliri i Albanci. Serija predavanja održanih od 21. maja do 4. juna 1986. godine (pp. 323–339). Srpska akademija nauka i umetnosti.
Ćirković, S. (1997). Neostvarena autonomija: gradsko društvo u Srbiji i Bosni. In S. Ćirković (Ed.), Rabotnici, vojnici, duhovnici. Društva srednjovekovnog Balkana (pp. 259–276). Equilibrium.
Ćirković, S. (1999). Sasi. In S. Ćirković & R. Mihaljčić (Eds.), Leksikon srpskog srednjeg veka (p. 649). Knowledge.
Ćirković, S. (2008). Srbi među europskim narodima. Golden marketing–Tehnička knjiga.
Ćirković, S., Kovačević-Kojić, D., & Ćuk, R. (2002). Staro srpsko rudarstvo. Vukova zadužbina– Prometej.
Ćirković, S. (1997). Udeo srednjeg veka u formiranju etničke karte Balkana. In S. Ćirković (Ed.), Rabotnici, vojnici, duhovnici. Društva srednjovekovnog Balkana (pp. 171–184). Equilibrium.
Ćirković, S. (1999). Zbor (6). In S. Ćirković & R. Mihaljčić (Eds.), Leksikon srpskog srednjeg veka (pp. 227–228). Knowledge.
Dinić, M. (Ed.) (1957). Iz Dubrovačkog arhiva I. Naučno delo.
Dinić, M. (1955). Za istoriju rudarstva u srednjevekovnoj Srbiji i Bosni I. Naučna knjiga.
Dinić, M. (1962). Za istoriju rudarstva u srednjovekovnoj Srbiji i Bosni II. Naučno delo.
Dinić-Knežević, D. (1999). Vlasi. In S. Ćirković & R. Mihaljčić (Eds.), Leksikon srpskog srednjeg veka (pp. 86–87). Knowledge.
Filipović, M. (1963). Struktura i organizacija srednjovekovnih katuna. In M. Filipović (Ed.), Simpozijum o srednjovjekovnom katunu održan 24. i 25. novembra 1961. g. (pp. 45–112). Naučno društvo SR Bosne i Hercegovine.
Grković, M. (1983). Imena u Dečanskim hrisovuljama. Institut za južnoslovenske jezike Filozofskog fakulteta u Novom Sadu.
Grković, M. (2004). Prva hrisovulja Manastira Dečani = The First Charter of the Dečani Monastery. Centar za očuvanje nasleđa Kosova i Metohihje – MNEMOSYNE–Srpski pravoslavni manastir Visoki Dečani–Muzej u Prištini (sa izmeštenim sedištem)–Arhiv Srbije.
Grković, M. (1986). Rečnik imena Banjskog, Dečanskog i Prizrenskog vlastelinstva u XIV veku. Narodna knjiga.
Ivanović, M. (2019). Purgari u gradskim naseljima srednjovekovne Srbije i Bosne. In E. Duranović, E. Dedić & N. Rabić (Eds.), Bosna i njeni susjedi u srednjem vijeku (pp. 253–272). Univerzitet u Sarajevu – Institut za historiju.
Ivanović, R. (1954–1955). Katunska naselja na manastirksim vlastelinstvima. Istorijski časopis, 5, 399–411.
Ivić, P., & Grković, M. (1976). Dečanske hrisovulje. Institut za lingvistiku.
Jastrebov, I. (1879). Prepis hrisovulja na Cetinju o manastiru sv. Nikole na Vranjini. Glasnik srpskog učenog društva, 47, 219–231.
Jireček, K. (Ed.). (1892). Spomenici srpski. Spomenik Srpske kraljevske akademije, 11.
Jireček, K. (1959). Vlasi Mavrovlasi u dubrovačkim spomenicima. In M. Dinić (Ed.), Zbornik Konstantina Jirečeka I (pp. 191–204). Srpska akademija nauka.
Kovačević-Kojić, D. (1983). Diskusija. Radovi Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, knjiga LXXIII (Odjeljenje društvenih nauka, knjiga 22, Simpozijum Vlasi u XV i XVI vijeku, p. 168). Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.
Kovačević-Kojić, D. (1999). Katun. Vlasi. In S. Ćirković & R. Mihaljčić (Eds.), Leksikon srpskog srednjeg veka (pp. 286–287). Knowledge.
Kovačević, D. (1963). Srednjovekovni katun po dubrovačkim izvorima. M. Filipović (Ed.), Simpozijum o srednjovjekovnom katunu održan 24. i 25. novembra 1961. g. (pp. 121–140). Naučno društvo SR Bosne i Hercegovine.
Kovačević-Kojić, D. (2010). Srednjovjekovna Srebrenica, XIV–XV vijek. Srpska akademija nauka i umetnosti.
Marjanović-Dušanić, S. (2005). Povelja kralja Stefana Dušana o poklanjanju crkve Svetog Nikole u Vranju manastiru Hilandaru. Stari srpski arhiv, 4, 69–85.
Milojević, M. (1880). Dečanske hrisovulje. Glasnik srpskog učenog društva, 12.
Mirdita, Z. (2009). Vlasi–starobalkanski narod (od povijesne pojave do danas). Hrvatski institut za povijest.
Mišić, S., & Subotin-Golubović, T. (2003). Svetoarhanđelovska hrisovulja. Istorijski institut.
Mladenović, A. (Ed.). (2003). Povelje kneza Lazara: Tekst, komentari, snimci. Čigoja štampa.
Mošin, V., Ćirković, S., & Sindik, D. (2011). Zbornik srednjovekovnih ćiriličkih povelja i pisama Srbije, Bosne i Dubrovnika (knjiga I, pp. 1186–1321). Istorijski institut Beograd.
Novaković, S. (1965). Selo. Srpska književna zadruga.
Pavlikianov, C. (2018). Medieval Slavic Acts from Mount Athos 1230–1734. Critical Edition and Commentary of the Texts. “St. Kliment Ohridski” University Press.
Pijović, M. (2012). Demifisticiranje „etniciteta“. Historijska traganja, 10, 9–153.
Pijović, M. (2011). Pristupi proučavanju identiteta u prošlosti. Historijska traganja, 8, 9–60.
Pirivatrić, S. (2015). Hronologija prvih vladarskih akata kralja Milutina izdatih posle osvajanja Skoplja. In B. Miljković & D. Dželebdžić (Eds.), PERIBOLOS Ι, Zbornik u čast Mirjane Živojinović (pp. 205–213). Vizantološki institut Srpske akademije nauka i umetnosti & Zadužbina svetog manastira Hilandara.
Pohl, W. (2019). Historiography and identity: Methodological perspective. In W. Pohl & V. Wieser (Eds.), Historiography and identity I: Ancient end early Christian narratives of community (pp. 7–50). Brepols.
Pohl, W. (2021). Introduction: Historiography and identity in a comparative perspective. In W. Pohl & D. Mahoney (Eds.), Historiography and ldentity IV: Writing history across medieval Euroasia (pp. 1–21). Brepols.
Pohl, W. (2013). Introduction–Strategies of identifications: A methodological profile. In W. Pohl & G. Haydemann (Eds.), Strategies of identification. Ethnicity and religion in early medieval Europe (pp. 1–64). Brepols.
Porčić, N. (2017). Dokumeneti srpskih srednjovekovnih vladara u dubrovačkim zbirkama: doba Nemanjića. Balkanološki institut SANU.
Radojčić, N. (Ed.). (1962). Zakon o rudnicima despota Stefana Lazarevića. Naučno delo.
Sindik, D. (2008). O prvom pomenu Brskova. Istorijski časopis, 56, 305–309.
Spaho, F. (1913). Turski rudarski zakoni. Glasnik Zemaljskog muzeja u Bosni i Hercegovini, XXV, 133–194.
Stanojević, S. (1928–1929). Lična imena i narodnost u Srbiji srednjeg veka. Južnoslovenski filolog, 8, 151–154.
Stefan Prvovenčani. (1999). Sabrana dela. Srpska književna zadruga.
Stojanović, Lj. (Ed.). (1929). Stare srpske povelje i pisma I–1. Srpska kraljevska akademija.
Stojanović, Lj. (Ed.). (1934). Stare srpske povelje i pisma I–2. Srpska kraljevska akademija.
Šuica M., & Subotin-Golubović, T. (2010). Povelja Vuka Brankovića Dubrovniku. Stari srpski arhiv, 9, 99–109.
Tomović, G. (2009). Despotov kanun. In S. Ćirković & K. Čavoški (Eds.), Srednjovekovno pravo Srba u ogledalu istorijskih izvora (pp. 291–300). Srpska akademija nauka i umetnosti.
Trifunović, Đ., Bjelogrlić, V., & Špadijer, I. (1986). Hilandarska osnivačka povelja svetoga Simeona i svetoga Save. In Episkop žički Stefan, Lj. Durković-Jakšić, A. Jeftić, D. Kašić, S. Mandić & Đ. Trifunović (Eds.), Osam vekova Studenice. Zbornik radova (pp. 49–60). Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve.
Uzelac, A. (2015). Pod senkom psa. Tatari i južnoslovenske zemlje u drugoj polovini XIII veka. Utopija.
Veselinović, A. (2011). Povelja despota Stefana Lazarevića Dubrovčanima. Stari srpski arhiv, 10, 151–164.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
